Odszkodowanie z tytułu dyscyplinarnego zwolnienia z pracy

Paweł Skoczniak
rozwiń więcej
Odszkodowanie z tytułu dyscyplinarnego zwolnienia z pracy. /Fot. Fotolia / Fotolia
Zwolnienie dyscyplinarne jest dopuszczalne wyłącznie w określonych przez prawo przypadkach. W przypadkach zastosowania tej formy rozwiązania stosunku pracy wbrew przepisom kodeksu pracy, pracownik może uzyskać odszkodowanie na drodze sądowej.

Pytanie:

Stowarzyszenie zwolniło pracownika dyscyplinarnie. Pracownik wygrał jednak sprawę w sądzie pracy i otrzymał odszkodowanie. Czy od odszkodowania pobiera się zaliczkę na podatek dochodowy?

Nie – takie odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego. Stowarzyszenie nie musi wykonywać obowiązków płatnika wobec wypłacanej z tego tytułu kwoty. Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof), zgodnie z którym wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw – z wyjątkiem m.in:

Zobacz także: Zmiana warunków wynagradzania

  • określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  • odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  • odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  • odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  • odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Aby sprawdzić, czy odszkodowanie wypłacone pracownikowi podlega temu zwolnieniu, należy sięgnąć do ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.). Przepis art. 56 § 1 k.p. stanowi, że pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy. Stosuje się tu odpowiednio art. 45 § 2 i 3 k.p., które stanowią, że sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe – w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Tej reguły zastąpienia żądania przywrócenia do pracy wypłatą odszkodowania z zasady nie orzeka się wobec pracowników korzystających z ochrony przed zwolnieniem (z wyjątkiem sytuacji upadłości pracodawcy).

Polecamy serwis: Zatrudnianie i zwalnianie

Na podstawie art. 58 k.p. odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeżeli rozwiązano umowę o pracę, zawartą na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać – nie więcej jednak niż za 3 miesiące.

Należy też pamiętać o zasadzie, zgodnie z którą, w razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. Jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas do upływu okresu wypowiedzenia.

Z powyższych reguł k.p. wynika, że żadne z odszkodowań wymienionych w tych przepisach, związane z wadliwym prawnie wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracodawcę, nie jest wyjątkiem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 updof.

Stanowisko przedstawione w odpowiedzi potwierdzają też interpretacje organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 22 marca 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPB2/415-1169/12/RS) rozpatrywał sprawę pracownika spółki zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, który został zwolniony dyscyplinarnie za palenie papierosów na terenie firmy. Palenie było zabronione ze względu na wysokie ryzyko przechowywanych łatwopalnych materiałów w magazynach. Nawet w regulaminie pracy był zawarty zapis o zakazie palenia. Były pracownik odwołał się do sądu, który stwierdził, że ryzyko zakładu nie jest podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego. Byłemu pracownikowi spółki, na podstawie art. 56 § 1 k.p., zasądzono więc odszkodowanie tytułem niezgodnego z przepisami prawa rozwiązania umowy o pracę. Organ podatkowy potwierdził jednocześnie, że wypłacone pracownikowi odszkodowanie, zasądzone na podstawie przepisów k.p., korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z art. 21 ust. 1 pkt 3 updof. W takich sytuacjach na stowarzyszeniu, jako byłym pracodawcy, nie będzie zatem ciążył obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy.

Zadaj pytanie na: Forum Kadry

Podstawa prawna:

Kadry
Wypadki przy pracy 2024 [GUS]
29 maja 2025

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?
29 maja 2025

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje
29 maja 2025

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole
28 maja 2025

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy
27 maja 2025

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]
27 maja 2025

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?
27 maja 2025

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.
26 maja 2025

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam
25 maja 2025

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

Czerwiec 2025: kalendarz do druku [PDF]
23 maja 2025

Pobierz kalendarz czerwca 2025 do druku z miejscem na notatki. Czerwiec 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Dziecka i Dzień Ojca. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz ważne notatki.

pokaż więcej
Proszę czekać...
OSZAR »