2 dni albo 16 godzin opieki nad dzieckiem w 2021 roku
W myśl dyspozycji wypływającej z art. 188 Kodeksu pracy (dalej KP), 2 dni opieki nad zdrowym dzieckiem przysługuje zatrudnionym rodzicom. Jest to zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin. Matka i ojciec między sobą ustalają, które z nich korzysta z tego wolnego. Może być tak, że oba dni wybierze mama lub z obu skorzysta tata. Równie dobrze rodzice dziecka mogą podzielić wolne po równo i wtedy jeden dzień weźmie matka, natomiast drugi – ojciec.
Opieka na dziecko zdrowe do 14. roku życia
To, że jeden z rodziców bierze wolne w pracy, jeśli dziecko mu zachoruje, a nie może liczyć na pomoc nikogo innego z rodziny, jest niemal standardem. Trzeba przecież zająć się chorym dzieckiem. Istnieje jednak również opieka przysługująca na dzieci zdrowe. Mogą z niego korzystać rodzice dziecka (dzieci) bez względu na to, czy są małżeństwem, czy pozostają w separacji, żyją w związku partnerskim. Staż pracy pracownika etatowego tak samo nie ma tutaj znaczenia. Zarówno rodzic, zatrudniony w firmie od roku, jak i ten pracujący od kilkunastu lat, nabywają to prawo.
Należy w tym miejscu wskazać, że nie wszyscy etatowi pracownicy będący rodzicami mają prawo skorzystać z opieki nad zdrowym dzieckiem. Uprawnieni są jedynie ci, których dziecko nie skończyło 14 lat. Wolne w wymiarze 2 dni (czy 16 godzin w przypadku pełnego etatu) przysługuje bez względu na liczbę posiadanych dzieci.
2 dni opieki nad zdrowym dzieckiem - jakie wynagrodzenie?
Rodzic, który korzysta z opieki nad dzieckiem zdrowym otrzymuje pensje w takiej wysokości, jakby stawił się normalnie w pracy, a zatem 100 procent należnego mu wynagrodzenia.
Wniosek o wolne na opiekę nad dzieckiem
W celu uzyskania dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, należy złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie czasu wolnego. Decyzja o przyznaniu urlopu stoi jednak po stronie pracodawcy. Warto pamiętać, że nie powinien on odrzucać wniosku pracownika, jeśli nie ma ku temu ważnych i obiektywnych powodów.
Zmiana pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego a dni wolne na opiekę
W przypadku gdy pracownik zatrudniony w ramach umowy o pracę zmienia pracodawcę, a u poprzedniego nie wykorzystał jeszcze opieki nad zdrowym dzieckiem, przysługującej mu w danym roku, to w nowej pracy ma prawo do uzyskania tegoż wolnego. Jeżeli w poprzedniej pracy wykorzystał np. jeden dzień tejże opieki, wówczas u nowego pracodawcy ma prawo wykorzystać drugi dzień.
Opieka na dziecko a umowa zlecenie i umowa o dzieło
Niestety, osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o dzieło, nie mogą korzystać z przywileju, jakim jest pełnopłatna opieka nad dzieckiem zdrowym. To dlatego, iż wolne tego rodzaju jest gwarantowane przez Kodeks pracy, zaś jego zapisom podlegają tylko pracownicy zatrudnieni w ramach umowy o pracę. W stosunku do osób, posiadających umowę zlecenie czy o dzieło, zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego. Ten nie uprawnia do dodatkowego, pełnopłatnego wolnego z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem. Jeśli natomiast jeden rodzic pracuje na umowę o pracę, zaś drugi w oparciu o umowę zlecenie, to o opiekę nad zdrowym dzieckiem może ubiegać się jedynie ten pracujący na podstawie stosunku pracy.
Oczywiście obie strony umowy cywilnoprawnej mogą umówić się inaczej niż co do zasady. Jeżeli zatem zleceniodawca dobrowolnie ustali ze zleceniobiorcą w pisemnej umowie, że takie wolne będzie przysługiwało zleceniobiorcy, na mocy zawartej umowy, wówczas 2 dni wolnego będzie przysługiwało zgodnie z postanowieniami umowy oraz określonym w niej wynagrodzeniem zleceniobiorcy.
Podstawa prawna:
- Kodeks pracy, Dz.U. 1974 Nr 24, poz. 141, t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320;
- Art. 188 KP red. Sobczyk 2020, wyd. 5/Sobczyk, Legalis 2020.