Zasiłek opiekuńczy. Komu przysługuje zasiłek i na jaki okres

• Komu przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego
• Kiedy przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy
• Ile wynosi okres zasiłkowy
• Kiedy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje
• Podstawa wymiaru zasiłku opiekuńczego

Komu przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

Autopromocja

• dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:

- nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani (z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą) lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,

- porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem (jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki),

- pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka (stale opiekujących się dzieckiem) w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym;

• chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
• chorym dzieckiem niepełnosprawnym (legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat);
• dzieckiem niepełnosprawnym (legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat) w przypadku:

- porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,

- pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;

• innym chorym członkiem rodziny (tj. małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki).

Kiedy przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy

W pewnych sytuacjach przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Jeśli matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w czasie 8 tygodni po porodzie, nie może opiekować się nowo urodzonym dzieckiem, to ubezpieczony ojciec dziecka albo inny członek najbliższej rodziny może otrzymać taki zasiłek. Ubezpieczony musi przerwać zatrudnienie lub inną działalność zarobkową, aby zaopiekować się dzieckiem.

Dotyczy to sytuacji, w których ubezpieczona matka dziecka:

• przebywa w szpitalu lub innej placówce leczniczej i nie może osobiście opiekować się dzieckiem,
• ma orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem,
• porzuciła dziecko.

Prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego przysługuje nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Ile wynosi okres zasiłkowy

Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki. Zasiłek nie może jednak przysługiwać dłużej niż przez okres:

• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, w tym także dzieckiem niepełnosprawnym w tym wieku, 
• 30 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 14 lat ale nie ukończyło 18 lat, albo dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 8 lat ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym;
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami rodziny.

Łącznie zasiłek opiekuńczy przysługuje na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. W przypadku opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym lub innym członkiem rodziny zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie za okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym.

Kiedy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat – w takiej sytuacji zasiłek opiekuńczy przysługuje nawet wówczas, gdy w gospodarstwie domowym pozostają inne osoby, które mogą zapewnić opiekę dziecku.

Członkiem rodziny, który może zapewnić opiekę, nie jest osoba:

• całkowicie niezdolna do pracy;
• chora;
• niesprawna fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek;
• zatrudniona na podstawie umowy o pracę i odpoczywająca po pracy na nocnej zmianie;
• prowadząca działalność pozarolniczą;
• niezobowiązana do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia ona sprawowania opieki.

Podstawa wymiaru zasiłku opiekuńczego

Podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone:

• za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolności do pracy albo
• za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia.

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku opiekuńczego przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tego wynagrodzenia. Minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie lipiec – grudzień 2024 r. wynosi 3710,47 zł.